Een van mijn favoriete recepten voor brood bakken vanuit een bakboek moet wel Mr. Hamelman’s “Vermont Sourdough” zijn. Ik bak regelmatig volkoren zuurdesem broden, inclusief relatief zure rogge broodjes. Er is dan altijd een tijd dat ik een drang heb naar iets zoet, iets vol met gaatjes en iets traditioneel. Dat heeft enorm veel namen tegenwoordig, van “landelijk brood” tot “pain de campagne” of “boerenbrood“. Het is allemaal hetzelfde: een veelal wit tarwe zuurdesem brood met een beetje rogge of volkorentarwe. Er wordt gezegd dat boeren per ongeluk een beetje rogge mee maaien met hun tarwe velden wanneer alles geoogst werd, daarom mixt men voor dit traditioneel brood wat rogge door het deeg.
Ik bak dit type van brood ongeveer een jaar en ik heb al veel (stomme) foutjes gemaakt. Een van die foutjes maak ik nog altijd en dat is niet goed insnijden. Wat kan dat nu uitmaken, juist?
Kijk eens goed naar de volgende foto’s.
De eerste foto werd ongeveer een jaar geleden gemaakt, wanneer ik geen idee had wat “inkerven” of “insnijden” (Engels: “scoring your loaf”) ook maar betekende. Natuurlijk is dat niet echt nodig, het zal de smaak van het brood niet veranderen, maar het gaat heel zeker de structuur, hoogte en korst veranderen. Want als je je brood te diep insnijdt, of te verticaal, of helemaal niet, zal het open springen op ongewilde zwakke plaatsten in het deeg. Meestal is dat dan aan de zij- of onderkant, zoals hier het geval was (en gaat het brood “scheef” hangen in de oven). Dat komt door de CO2 gassen die door de gluten werden vastgehouden die ergens naar buiten moeten kunnen gaan.
De tweede en derde foto zijn broden die ik deze week gebakken heb met hetzelfde deeg. De boule is goed ingesneden en de bâtard niet: ik heb de snee veel te diep en te recht gemaakt. Daardoor is na 10 minuten bakken in de oven de opening gewoonweg terug gesloten (huh?) en het brood helemaal niet zo goed gerezen, ten opzichte van het andere. Whoops. Het verschil is echt enorm, het andere brood is bijna 2x zo hoog.
Het belang van brood lang genoeg bakken
Je kan het feit dat je met zuurdesem bakt niet verbergen. De geur zal misschien wel aangepast kunnen worden door met de starter te spelen (hem milder maken bijvoorbeeld), maar door de wilde gistcellen verschijnen er tal van kleine bubbels op de korst van het brood. Dit wordt nog extra zichtbaar door door het gebruik van voldoende stoom in de oven. Wanneer het brood lang genoeg is gebakken zal de korst goudbruin tot hier en daar zelfs bijna zwart worden. En dat is goed, want hoe natter het deeg, hoe zachter de korst wordt naarmate de dagen verstrijken. Op sommige plaatsten kan de korst zelfs “breken” zoals je op de foto kan zien en zal het brood “zingen” wanneer het uit de oven gehaald wordt.
Als je dat hoort, en de bubbels op de korst ziet, en het diep aroma ruikt, ben je gewonnen. Joepie!